İslam Çevre Krizinin Çözümüne Ne Öneriyor?

Çevre krizinin ekonomik, toplumsal ve siyasal etkenlerin bir sonucu olarak mı görüyorsunuz? Bunun aynı zamanda bir ahlaki kriz olduğu aklınıza geldi mi?

 Richard C. Foltz, Frederic M. Denny ve Azizan Baharuddin imzalı 'İslam ve Ekoloji', dinlerin çevre krizine nasıl baktığı ve bu sorunun aşılması için ne önerdiği üzerinde duruyor. 

Harvard Üniversitesi Dünya Dinlerini Araştırma Merkezi'nde üç yıl boyunca yürütülen araştırmaların bir sonucu olan kitap, Afrika, Güney ve Güneydoğu Asya, Ortadoğu, Avrupa ve Kuzey Amerika'dan İslam bilginlerinin bir araya geldiği 1998'de düzenlenen 'İslam ve Ekoloji' konferansında irdelenen temaları geliştirici bir özelliğe sahip. Seyyid Hüseyin Nasr, İbrahim Özdemir, Farzaneh Milani, Nawal Ammar konferanslara katılan konuşmacılar arasında. 

Teknolojinin geliştiği kent toplumlarında doğayla etkileşimin en aza inmesi ve yabancılaşma, modern insanın dünyayı artık kutsal görmemesine yol açtı. Thomas Berry, bu durumu, kendi ben-merkezci perspektiflerimize ve kısa görüşlü ihtiyaçlarımıza kilitlenip kaldığmızdan, hayata ve doğanın güzelliğine değer vermeyi bilmeyişimizle ilişkilendiriyor. 

Geçmişte dünya dinlerinden hiçbiri bugün karşı karşıya olduğumuz türden bir çevre kriziyle yüzleşmek durumunda kalmasa da dinler doğaya yönelik tutumlarımıza biçim vermede kilit. Kısacası konferanslar dizisi "dinsel geleneklerin kendimizi doğal dünyanın dışında değil, onun bir parçası olarak yeniden tasarlamamız için hem yaratıcı simge, ayin ve metin kaynakları, hem de resin verici görüler sunmaya yardımcı olabilir" görüşüyle hareket ediyor. İslam'ın da bu sorunun çözümüne ciddi katkılar sağlayacağı aşikâr. 

Nasıl mı? 

İslam dinin kavradığı biçimiyle bütün gerçekliğin birliği (tevhid) ve doğanın dengesi dini ekoloji ve çevre etiği için önemli bir temel oluşturur. 

Toprağı işleme ile ilgili İslam öğretisi büyük vadde bulunur. Bahçe metaforu ve su imgeleri üzerine İslam tefekkürü insanların doğal dünyayla ilişkilerini yeniden düşünmek için verimli kaynaklar sunar... 

Kozmik düzene ilişkin İslami görüşü ana hatlarıyla ortaya koyan ve çevre krizine çözümler öneren kitabın sonuç bölümünde, Kur'an'da önemli bir yer tutan cennete dönük bir metafor sayılan İslami bahçe de oluşturuluyor.